İçindekiler
- Lazer Optik Line Kontrolü Nedir? Temel Tanım ve Önemi
- Eksen Doğruluğu Neden Kritik Bir Faktördür?
- Klasik Yöntemlere Kıyasla Lazer Hizalamanın Avantajları
- Lazer Ölçüm Cihazları Nasıl Çalışır?
- Gemi Motorlarında Uygulama Süreci
- Eksen Kaçıklığının Neden Olduğu Sorunlar
- Motech Grup’un Lazer Optik Hizalama Yetkinliği
- Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Lazer Optik Line Kontrolü Nedir? Temel Tanım ve Önemi
Lazer optik line kontrolü (laser optical alignment), mekanik sistemlerin eksenel doğruluğunu yüksek hassasiyetle kontrol etmek amacıyla kullanılan bir ölçüm ve hizalama yöntemidir. Bu teknoloji, krank mili (crankshaft), şaft, pompa, alternatör, türbin ve motor gövdeleri gibi döner ekipmanlarda eksen kaçıklığını mikron düzeyinde tespit edebilme olanağı sağlar. Geleneksel yöntemlerde kullanılan mastar, çıta, ip veya düz çelik çubuklar gibi fiziksel referanslar yerine; lazer ışını, sensörler ve dijital ekranlar ile çok daha kesin ve hızlı sonuçlar elde edilir. Lazer optik hizalama, sadece doğruluk sağlamakla kalmaz; aynı zamanda işlem sırasında elde edilen veriler belgelenebilir ve arşivlenebilir. Bu da ISO ve klas kuruluşları denetimlerinde büyük bir avantaj sağlar.
Eksen Doğruluğu Neden Kritik Bir Faktördür?
Bir motor ya da mekanik sistemde, eksenel doğruluk (shaft alignment), tüm hareketli parçaların aynı merkez hattı üzerinde senkronize şekilde çalışmasını sağlar. Eğer krank mili, alternatör, pompa ya da bağlantı parçaları aynı eksende değilse, sistemin tüm parçalarında aşırı titreşim, erken yatak aşınması ve mekanik zorlanmalar ortaya çıkar. Eksen kaçıklığına bağlı olarak oluşan bu sorunlar, motorun performansını düşürürken, bakım maliyetlerini artırır ve işletme süresini kısaltır. Özellikle gemi ana motorları ve enerji santrallerindeki döner ekipmanlarda, eksenel hizalama hatası ciddi arıza riskleri taşır. Lazer optik line kontrolü, bu hataları önleyerek parçalar arasında ideal hizalamayı sağlar ve motorun sessiz, verimli, dengeli çalışmasına katkı sunar.
Klasik Yöntemlere Kıyasla Lazer Hizalamanın Avantajları
Klasik hizalama yöntemlerinde, genellikle şerit mastar, ince ip, cam mastar ve mikrometreler kullanılır. Bu yöntemler zaman alıcı, operatöre bağlı ve hataya açıktır. Özellikle büyük çaplı motorlarda, insan gözüyle ya da basit aparatlarla yapılan hizalamalar, mikron düzeyindeki eksen kaçıklıklarını tespit edemez. Oysa lazer hizalama sistemleri, ±0.001 mm seviyesinde hassasiyet sağlar. Ayrıca üç boyutlu düzlemde ölçüm yapabilir; yalnızca eksen boyunca değil, aynı zamanda açısal sapmaları da algılar. Motech Grup’un kullandığı gelişmiş lazer sistemleri, otomatik raporlama, sıcaklık telafisi ve dinamik ölçüm özelliklerine sahiptir. Böylece motorlar, rotasyon sırasında bile analiz edilebilir. Sonuç: daha hızlı, daha doğru, daha sürdürülebilir bakım süreçleri.
Lazer Ölçüm Cihazları Nasıl Çalışır?
Lazer hizalama sistemleri, genellikle bir verici (lazer kaynağı) ve birden fazla alıcı sensör ünitesinden oluşur. Lazer kaynağı krank miline ya da referans bir yüzeye yerleştirilir; sensörler ise milin diğer ucuna sabitlenir. Lazer ışını, sensörler aracılığıyla okunur ve bilgisayar sistemine aktarılarak dijital ekranlarda eksenel sapma, açısal kayma ve merkezden kaçıklık verileri oluşturulur. Bazı sistemlerde bu veriler gerçek zamanlı olarak izlenir ve işlem sırasında düzeltmeler yapılabilir. Motech Grup, lazer cihazlarını yalnızca ölçüm için değil; aynı zamanda motor revizyonu sırasında eksen ayarlamalarında aktif olarak kullanır. Krank mili doğrultma (crankshaft straightening), ana yatak baralama (main bearing line boring) gibi işlemler lazer hizalamayla entegre biçimde yürütülür.
Gemi Motorlarında Uygulama Süreci
Gemi motorlarında lazer optik line kontrolü, özellikle krank mili, alternatör, pompa, türbin ve aks sistemlerinin hizalanmasında kullanılır. Motech Grup’un mobil ekipleri, sahada kurduğu ölçüm sistemleriyle bu işlemleri liman veya açık deniz ortamında gerçekleştirebilir. Uygulama öncesi, motor bloğu ve bileşenlerin sabitlenmesi sağlanır. Lazer kaynakları krank miline ya da bağlantı noktalarına yerleştirilir ve sistem taramaya başlar. Elde edilen verilerle hangi parçada kaç mm eksen kayması olduğu tespit edilir. Gerekiyorsa taşlama, baralama veya doğrultma işlemleri planlanır. İşlem sonrasında yeniden lazer kontrolü yapılarak sapmaların giderildiği belgelenir. Bu süreç yalnızca revizyon değil, aynı zamanda yeni kurulum motorlar için de uygulanabilir.
Eksen Kaçıklığının Neden Olduğu Sorunlar
Eksen kaçıklığı, motor performansı üzerinde zincirleme sorunlara yol açar. İlk aşamada yataklarda aşınma, krank mili ve crankpin bölgelerinde çatlama, yağ sızıntısı, aşırı ısı oluşumu ve vibrasyon artışı gözlemlenir. Zamanla bu sorunlar, motorun dengesiz çalışmasına, güç kaybına, egzoz emisyonlarında artışa ve hatta motor durmasına kadar varan arızalara neden olur. Özellikle yüksek devirli motorlarda eksen sapması, yatak yüzeylerinde hatalı yük dağılımına neden olarak, yüzey sertliğini bozar ve parçaların erken ömrünü tamamlamasına sebep olur. Motech Grup’un lazer optik line kontrolü hizmeti, bu tip arızaların önüne geçerek hem motorun hem de sistemin tamamının dengede kalmasını sağlar. Bu hizmet, uzun vadeli bakım maliyetlerini düşürür ve operasyonel güvenliği artırır.
Motech Grup’un Lazer Optik Hizalama Yetkinliği
Motech Grup Motor Yenileme TİC. LTD. ŞTİ., lazer optik line kontrolü konusunda Türkiye’nin sayılı firmalarından biridir. Firma; gemi motorları, enerji santrali motorları, türbin sistemleri ve döner ekipmanlar için yüksek hassasiyetli hizalama hizmetleri sunar. Kullanılan cihazlar, uluslararası klas kuruluşlarının önerdiği tolerans aralıklarına uygun ölçüm yapar. Motech Grup’un saha ekipleri, lazer ölçüm sonrasında eksen sapmasını anında raporlar, gerekirse yerinde taşlama, baralama veya krank mili doğrultma işlemi ile çözüm sunar. Ayrıca işlem sonrası dijital raporlama ve teknik sertifikasyon desteği ile müşteriye profesyonel ve şeffaf bir hizmet sunulur. Firma, bu hizmet için 7/24 mobil destek sağlayarak liman dışı operasyonlarda da süreci kesintisiz yürütür.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
- Lazer optik hizalama hangi durumlarda uygulanmalı?
Yeni kurulumlarda, revizyon sonrası kontrollerde, vibrasyon tespitinde, krank mili eğriliği şüphesinde ve yatak aşınmalarında uygulanmalıdır. - Yerinde lazer ölçüm mümkün mü?
Evet. Motech Grup mobil ekipmanlarıyla gemi üzerinde veya sahada lazer hizalama işlemi gerçekleştirebilir. - Ne kadar hassas ölçüm yapılabilir?
±0.001 mm hassasiyetle eksenel kaçıklık, açısal kayma ve sapma ölçülebilir. - İşlem ne kadar sürer?
Sistemin büyüklüğüne bağlı olarak ortalama 2–6 saat arası sürebilir. - Hangi motor tiplerine uygulanabilir?
300 kW’tan 25 MW’a kadar tüm gemi, jeneratör ve santral motorlarında uygulanabilir.
6. İşlem sonrası raporlama sağlanıyor mu?
Evet. Tüm ölçüm sonuçları PDF/Excel formatında belge haline getirilip müşteriye teslim edilir.
